Turizmde sanal turların yıldızı parladı
PANDEMİYLE birlikte hayatımıza giren sanal turlar bugünlerde çeşitleniyor. Kısıtlamalar ve soğuk havalar bu gezilere olan talebi her geçen gün artırırken, kültür ve tarih turizmi alanında çalışan bazı acenteler çok ilgi çeken yeni tur rotalarıyla seyahatseverlerin gezi tutkusunu sanal ortamlarda ayakta tutuyor. Kişi başı 100-200 TL aralığında fiyatlandırılan sanal turlar, canlı yayınla yerinden yapılan geziler ve görseller eşliğinde bilgisayar başından yapılan sunumlar olmak üzere çoğunlukla iki şekilde gerçekleştiriliyor.
Canlı yayınla yapılan gezilerde rehber, tur yapılan mekana veya esere bizzat gidiyor ve yerinden anlatım gerçekleştiriyor. ’Onlive’ diye tanımlanan bu gezi türünde izleyiciler rehberle canlı iletişim halinde oluyor. İzleyiciler sorularını anında yöneltip cevap alabiliyor veya örneğin bir detayı daha yakından görmek için rehberden oraya yaklaşması için özel istekte bulunabiliyor. Sanki oradaymışsınız, gerçekten geziyormuşsunuz hissiyle yapılan bu tür sanal turlar bir ekip çalışmasıyla hayata geçiriliyor.
Bir seyahat uzmanının görseller eşliğinde yaptığı sunumlar ise en çok tercih edilen yöntem olarak öne çıkıyor. Pandemi öncesinde zaten yapılan tur rotaları, görsellerle ve videolarla desteklenerek canlı yayında bir sunum eşliğinde sanal olarak gerçekleştiriliyor. Videolu görüşme programlarından biriyle, çoğunlukla da Zoom üzerinden yapılan bu turlarda, katılımcı sayısı isteğe bağlı olarak belirleniyor ve soru-cevap şeklinde de ilerliyor, öte yandan Youtube üzerinden yapılan turlar da var. Seyahat acentelerinin kendi Youtube kanallarını kullanarak gerçekleştirdiği bu turlarda, önceden hazırlanmış gezi sunumları izlenebiliyor. Ayrıca Youtube Premier kullanılarak da ilk gösterimi izleme şansını yakalayabiliyorsunuz.
“GÖBEKLİTEPE ÇOK POPÜLER”
Pandeminin başından bu yana gezilerine sanal ortamlarda devam eden Şerif Yenen Travel’in sahibi Şerif Yenen, uzmanı olduğu birçok alanda hem bireysel hem de kurumsal olarak Türkçe ve İngilizce olarak hizmet veriyor. Başta Göbeklitepe olmak üzere Anadolu Uygarlıkları, kültür, sanat, tarih, gastronomi gibi pek çok alanda verdiği seminerlere ilginin oldukça yüksek olduğunu bildiren Yenen, “Örneğin geçtiğimiz günlerde İsveç’in başkenti Stockholm’deki Turizm Müşavirliğinin talebiyle online bir Göbeklitepe sunumu yaptık. Göbeklitepe’yi dinleyenler şaşırıyor, merak ediyor. Burası ülkemize ilgi çekmekte kullanılması gereken çok önemli bir araç. Peşi sıra Ayasofya sunumu yaptık. Şimdi sırada Anadolu’nun Lezzetleri var. Kültür ve Turizm Bakanlığımızın yurt-dışmdaki temsilciliklerinin, bizim gibi profesyonellerden destek alarak ülkemizin tanıtımını pandemi sürecinde sanal ortamlarda devam ettirmesi çok sevindirici” diyor.
Sanal turlara başlamasında sosyal medyada yaptığı yayınların oldukça etkili olduğunu aktaran Yenen, Instagram üzerinden gerçekleştirdiği canlı “Göbeklitepe” seminerler dizisinin çok ilgi görmesi üzerine, YouTube’a aktarıp bu seminerlerin kalıcı olmasını sağladığını; izlenme oranının onbin-lere ulaşmasının ve aldığı olumlu yorumların kendisini çok motive ettiğini kaydediyor. Çalışan memnuniyetine önem veren, ancak pandemi nedeniyle yüz yüze etkinlikler gerçekleştiremeyen kurumsal şirketlerden de yoğun talep aldığını ifade eden Yenen, “Çalışanlarını motive etmek için sanal turlar veya kültürel seminerler düzenleyen şirketlerin yanı sıra dernek veya kuruluşlarla da çalışıyoruz. Üstelik bu şirketler sadece İstanbul veya ülkemizle sınırlı değil, dünyanın her tarafından talep var. Kültür ve Turizm Bakanlığı çatısı altında çalışan Turizm Geliştirme Ajansı ile işbirliği yaparak, pandeminin ilk aylarında müzelerin ziyarete kapalı olduğu dönemde Ayasofya ve Kariye’de çekimler yaptık. Çektiğimiz bu filmler, internette paylaşıldı. Her yaptığımız iş bir yenisine kapı açtı ve açmaya da devam edecek gibi görünüyor” diye konuşuyor.
OIMLİVE: YENİ BİR KAVRAM
Pandemiyle hayatımıza giren ‘onlive/ canlı’ gezi kavramının ülkemizdeki öncüsü Fest Travel. Firmanın Genel Müdürü Zekeriya Şen, 1 Mayıs 2020’den bu yana sanal tur yaptıklarını, yeni başladıkları onlive/ canlı turlarla da gezginlere yeni bir çözüm sunduklarını belirtiyor. Şen şu bilgileri veriyor: “Bir rehberimiz canlı olarak bir yeri, bir semti gezdiriyor, ekranları başındaki gezginlerimiz kahvelerini yudumlarken geziye katılıyor. Amacımız evlerinde kapalı kalan gezginlere bir soluk aldırmak, fiziksel seyahat açlıklarını gidermek. Maksimum iki saat içerisinde yavaş bir gezi kurgusu içerisinde sokakları adımlayarak bir deneyim sunuyoruz, belirlenen bu güzergahtaki nitelikli her yapı ve öyküyü de sağlıklı bir zamanlama içerisinde aktarıyoruz.”
Onlive gezileri, öncelikle ‘Adım Adım İstanbul’ markaları çatısı altında İstanbul’da gerçekleştirdiklerini söyleyen Şen, seçtikleri güzergahların akışı yavaş, bütünleyici ve öyküsü olan mekanlar olduğunu ifade ediyor. Kuzguncuk, Kadırga ve Tarihi Yanmada gezilerinin en çok ilgi görenler olduğunu aktaran Şen, online gezilerin kişi başı 100 TL iken, ‘onlive/canlı’ gezilerin ise I 160 TL olduğunu açıklı-1 yor. Klasik FEST Travel gezginlerinin haricinde şaşırtıcı bir boyutta yeni gezgin talebi ve ilgisi olduğunu kaydeden Şen, İstanbul dışı ve ülke dışı ilginin de gün geçtikçe arttığını, özellikle 35-45 yaş arasının merakının heyecan verici olduğunu söylüyor.
Bu gezilere kurumsal talepler de aldıklarını ifade eden Şen, şirketlerin personellerini eğitmek, nefes aldırmak için bir imkan olarak gördüklerini vurguluyor. Şen, “Her gün bir kurumsal özel gezimiz oluyor. Bazen bu sayı üçe-dörde çıkıyor. Bir kontrol merkezinden pek çok çalışana ulaşılabilecek oldukça yaratıcı, soru cevap ile geliştirici sürdürülebilir kurgular oluyor. Kurumsal firmaların insan kaynakları sorumluları biz-lerle irtibata geçip ne amaçladıklarını paylaşıyorlar. Ekibimiz portföyümüzdeki en uygun online ve onlive gezi kurguları ile geri dönüş yapıp, belirlenen anlaşmalar çerçevesinde operasyonu gerçekleştiriyor” diye konuşuyor.
YENİ MARKA: ONLİNE MEKTEP
Kültür turizmi yapan acentelerden Anto-nina Turizm de bu döneme özel bir marka yarattı: Online Mektep. Firmanın Yönetim Kurulu Başkanı Atilla Tuna, henüz evlere kapanmadan 10 Mart 2020 tarihinden itibaren sanal gezilere ve seminerlere başladıkları bilgisini vererek sözlerine başlıyor. “Ancak o anların aslında yeni bir başlangıç olduğunun farkında değildik” diyen Tuna, rehber kadrolarını buraya entegre ettiklerini ifade ediyor. Tuna, Eylül’den itibaren olağanüstü durumun daha uzayacağını görerek o ana kadar ücretsiz gerçekleştirdikleri sanal etkinlikleri, ayrı bir marka ile üzerinde detaylı çalışarak sunmaya karar verdiklerini ve Antonina Online Mektep markasının doğduğunu anlatıyor. Bu marka altında beş farklı ürün kategorisi altında hizmet veriliyor: Sanal Müzeler, Sanal Şehir Gezileri, Konferanslar, Kurslar ve Atölyeler. Tuna, en çok ilgi gören ürünlerinin sanal müze gezileri olduğunu ifade ederek, Londra British Museum, Floransa Uffizi Galerisi, Vatikan Sistina Şapeli, Louvre Müzesi Antik Mısır Bölümü, Dali Müzesi, Puşkin Müzesi, Disneyland ve Frida Müzesi’ne dikkat çekiyor.
önceden çoğunlukla İstanbul, Ankara ve İzmir’den katılımcıları olduğunu ama Online Mektep’i hayata geçirdikten sonra katılımcı profillerinin genişlediğini vurgulayan Tuna, “Şu anda ülkenin bir ucundan diğerine, Z kuşağından 70 yaşındaki kişilere kadar, bilginin kıymetine önem veren ve keşfetmeyi asla bırakmamış her yaştan insana hizmet veriyoruz. Turlarımız pahalı bulunur ve katılım belli bir kitleyle sağlanırdı. Online dönem ise bunu ortadan kaldırdı. Fiyatlar kişi başı ortalama 100 TL. Tarih, kültür, coğrafya konusuyla ilgilenen, uygarlıklara kulak vermek ve hikayelerini bilmek isteyen, öğrenirken keyif almayı ve gelişerek, dönüşerek hayatında farklı bakış açılarıyla devam etmeyi hedefleyen herkes zamanla bizim hedef kitlemiz haline geldi” diye konuşuyor. Tuna, kurumsal firmalardan da yoğun talep aldıklarını kaydederek, “Kurumsal firmalar için en önemli detay ekiplerinin motivasyonu. Bu motivasyonu yükseltmek ve ekip iletişimini arttırmak için bize gelen talepler doğrultusunda, gereken eğitimleri veya gezileri, Online Mektep bünyesinde yine firma dinamiklerine özel olarak hazırlayıp sunabiliyoruz” diyor.
DAHA ÇOK KADINLAR KATILIYOR
Sacred 7 Travel da pandeminin başından bu yana sanal geziler düzenliyor. Kurucu Ortak Ayşe Kaynarcalı, ülkemizin ve dünya tarihinin bilinmeyen yönlerini profesyonel rehberlerin ve değerli danışmanların zengin anlatımı ile sanal ortamda misafirleriyle buluşturduklarını söylüyor. Daha çok kadınlardan oluşan bir izleyici kitlesine sahip olduklarını belirten Kaynarcalı, “özlediğimiz şehirler hakkında fotoğraf ve videolar eşliğinde ortalama iki saat boyunca bilgi alıp paylaşırken geçmiş gezilerimizi de anımsamış oluyoruz. Şehir veya ülkelere yönelik seminerlerin yanı sıra çok farklı içeriklere sahip ilgi çeken seminerler de organize ediyoruz” diyor.
Bu gezilere Nisan ayına kadar devam etmeyi planladıklarını ifade eden Kaynarcalı, ayrıca “Sanatla Randevu” projeleri kapsamında sanat danışmanları ile ülkemizde ve dünyada resim sanatı ve sanatçıları, müzik tarihi, Avrupa tarihinin renkli kavimleri, mitoloji, modern ve çağdaş sanat tarihi, dünyayı değiştiren tarihin en büyük aşkları, çağlar boyunca moda gibi farklı alanlardan zengin içeriklere sahip konularda sanatsever sanal sanat turları yaptıklarını kaydediyor. Kaynarcalı, “îlham Veren Sohbetler” diye bir konseptleri daha olduğunu ve burada değerli yazarlarla bir araya gelip edebiyat yoğunluklu sanal sohbetler ettiklerini ekliyor. Firmanın sanal gezi başlıklarından bazıları şöyle: Tarihsel Açıdan Yahudilik, Bilinmeyen Yönleriyle Efes Antik Kenti, Antik Çağın Efsane Kadınları, Hititler ve Friglerin İzinde…
HAYALİ KURULAN ROTALAR
Düş Patikası Turizm’den profesyonel turist rehberi Nükhet Everi de, pandemin en başından bu yana sanal gezi yapıyor. “Bu gezilerin kapsamı daha ziyade bir turist rehberi olarak adı benimle anılan yerlerle ilgili” diyen Everi, en çok ilgi gören tur konularını Göbeklitepe, Mardin, Süryani köyleri, Süryani Kültür Mirası, Efes, Ani ören Yerleri ve yurtdışı gezileri bir süre zor görünse de Lübnan _ olduğunu aktarıyor. Everi, “Katılımcı profili zaten bizlerle gezen ya da gezmek isteyenlerden oluşuyor. Görmedikleri, ileride görmeyi planladıkları ya da gidip gördükleri yerleri evlere kapandığımız süreçte görmek ve bizlerden dinlemek istiyorlar. Meraklı, bilgiye ulaşmak isteyen ve gezmeyi seven, gezme hayali kuran insanlar katılıyor” diyor.
Sanal gezilerin turizmin geleceğine çok faydası olacağını savunan Everi, insanların bir yere gittiklerinde neler göreceklerini, nasıl gezeceklerini görüp kişisel ya da kurumsal geziler için karar almayı kolaylaştırdığını vurguluyor. Everi, “Bu teknolojilerin hayatımıza girmesiyle bundan sonra pek çok acentenin turlarının öncesinde katılımcılarla bu teknolojilerle bilgilendirme toplantıları yapacaklarına kesin gözüyle bakabilirsiniz. Ben gezilerin pandemi bittikten sonra da devam edeceğini düşünüyorum. Çok büyük bir kolaylık ve insanların yapacakları seyahatlere hazırlanmaları için de çok faydalı” diyor.
Şerif YENEN / Şerif Yenen Travel’in sahibi
“Pandemi sonrasında da devam edecek”
Pandemiyle hayatımıza giren sanal turlar gelecek yıllarda da turizmin bir parçası olarak devam edecektir. Seyahatseverler gitmeden ulaşabilecekleri yeni bir gezi türünün farkına vardı, tadını aldı. Örneğin bir gezgin, normal zamanda yılda iki seyahat rotası planlıyorsa, pandemi sonrası bunu yapmaya devam edecek, ek olarak online gezilere de katılacak. Sanal turlarda güzel görsellerden oluşan etkileyici bir sunum eşliğinde, dünyanın bir başka ucunu tanıma fırsatı bulanların veya özel bir alanı keşfetmenin cazibesinin tadını alanların beklentileri artacak ve çeşitlenecek. Bu da turizmde birçok yeniliğe yer açacak. Sadece bireysel seyahatlerde değil, iş gezileri için de bu durum böyle devam edecek, online iş toplantıları sürecek. Uluslararası kongreler, toplantılar yine yüz yüze sürecek ama ek olarak online toplantılarla belki de artık daha fazla etkileşim sağlanacak. Örneğin bir iş insanı, yılda iki kere iki farklı ülkede kongreye katılırken, bundan sonra buna ek olarak iki farklı online çalıştaya da katılarak iş ağını daha da geliştirebilecek.
Tülin YÜCEL ALTAŞ / Mobil seyahat uygulaması PİRİ’nin Kurucu Ortağı
“İşte 2020’nin gözdeleri…”
2020’de en çok dinlenen dijital turlar Göbeklitepe başta olmak üzere, Kars, Londra, İstanbul, Kapadokya öne çıkıyor. En çok dinlenen sesli seriler arasında ise Sanata Yolculuk, Müzik Tarihine Yolculuk ve Avrupa’nın Müzeleri yer alıyor. Piri’yi kullanan kişiler, haftada üç gün Piri’deler. Yoğunluğu en fazla olan günler Cuma, Cumartesi, Çarşamba. Cuma’daki yoğunluğun sebebini her Cuma yeni bir sanat eseri yayınlamamız ve bu serinin çok fazla takipçisi olması şeklinde açıklayabiliriz.
Cumartesi günleri daha çok sabah ve öğle saatlerinde yoğunluk görüyoruz. Sesli içeriğin ve Piri’nin avantajı, dinlemenin insana bir özgürlük katması. Bir şeyi dinlerken ikinci bir iş yapabilirsiniz. Zaten tüm dünyadaki sesli platformların yükselişinin temelinde de büyük ölçüde bu var.
Mois GABAY / Profesyonel Turist Rehberi
“İstanbul tükenmeden”
İstanbul’un semtlerine yapılan turların son yıllardaki popülerliği pandemi koşullarında da sürdü. İstanbul Tükenmeden başlığı altında bir konsept yarattık. Her hafta sonu sanal tur yaptık. Fatih-Vefa-Zeyrek, Cihangir-Çukurcuma-Tophane, İstanbul’un Apartmanları, Galata-Yahudi Mirası, Kadıköy, Beyoğlu sanal turlarımız en rağbet gören rotalar oldu. İstanbul’daki azınlık mirası konusunda uzmanım. Sosyal medya duyurularda çok iyi etki yapıyor. Katılımcı sayısı her geçen gün yükseliyor.
ÖZLEM KAPAR BAYBURS
