Enerji Sektörüne Kadın Eli Değdi
“Erkek yüzlü ” akaryakıt sektörünün çehresi değişmeye başladı. Çeşitli projeler sayesinde akaryakıt sektöründe çalışan kadın sayısı arttı. Kadınlar bu sektörde hem sahada hem de yönetim pozisyonlarında istihdam ediliyor…
EKONOMİK İşbirliği ve Kalkınma Örgütü’nün (OECD) “Tek Bakışta Devlet 2017” raporuna göre, Türkiye’de çalışma yaşındaki 30 milyon kadından sadece 10.5 milyonu iş gücüne katılıyor. Ekonomide cinsiyet eşitliğinin sağlanması ve daha çok kadının iş hayatına dahil edilmesi için politika yapıcılara, meslek gruplarına, sivil toplum örgütlerine şüphesiz çok iş düşüyor. Sevindirici olan şey ise son yıllarda çok çeşitli sektörlerde firmaların kendi inisiyatifleriyle kadın istihdamı hareketi başlatmış olması.
Eva Petrol, “Kadın eli değerse” sloganı ile enerji sektörüne kadın eli değmiş bir firma olarak Mart 2018’de açıldı. Firmanın Türkiye genelinde kendi öz malı 32 istasyonu ile birlikte 62 istasyonu var. Eva Petrol Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Deniz Tiirkeli 2018 sonuna kadar 18 ilde 75 istasyona ulaşmak hedeflerinin olduğunu belirtiyor ve firmanın Kırıkkale ve Batnıan’da depolarının yanı sıra İzmir Aliağa, İzmit Derince ve Mersin’de yeni yatırımlarının olduğu bilgisini veriyor.
Eva Petrol kadın istihdamı konusunda oldukça iddialı.
Firma kadın istihdamına öncelik veriyor yani Türkeli’nin deyimiyle kadınlara pozitif ayrımcılık yapıyor. Kadın çalışanlar saha pompa görevlisi, market görevlisi, yönetici olarak firmada istihdam ediliyor. Firma, çalışanlarının çoğunluğunu kadınların oluşturmasını istiyor. Türkeli, ilk aşamada çalışanların yüzde 25’inin kadın olmasını hedeflediklerini belirtiyor ve “Kadınlar tüm sektörlerde tahmin edilenden daha başarılı ve bizler de üzerimize düşen görevi yerine getirerek kadınlara daha çok çalışma ortamı sağlıyoruz” ifadelerini kullanıyor. Böylece sektöre yeni bir açılım getirdiklerini düşünüyor ve “Akaryakıt istasyonlarımızın erkek egemen algısından sıyrılıp kadın-erkek eşitliğine bürünen yerler olmasını istiyoruz” diyor.
“MÜŞTERİLER ÇOK MEMNUN”
Eva Petrol, kadın erkek tüm araç kullanıcılarına uygun fiyatlarla kaliteli akaryakıt hizmetini butik ve niş istasyonlar aracılığıyla sunma iddiasında. Türkeli, istasyonlarda kadınların daha rahat edebileceği, huzurlu ve keyifli bir mola ortamı yaratmaya çalıştıklarını belirtiyor. Bu amaçla firmanın akaryakıt istasyonları fuşya beyaz olarak tasarlanmış. “Akaryakıt istasyonlarımızın bu renklerde olması kadın sürücülerin dikkatini çekiyor. İstasyona geldiklerinde kadın çalışanları görünce mutlu oluyorlar. Bizlere yapılan geri bildirimlerde kadın çalışanların daha da artması gerektiği vurgulanıyor. Bu arada istasyonlarımıza gelen erkek sürücüler bu sektöre de kadın elinin değmesinden oldukça memnun olduklarını belirtiyor.”
Firma bünyesinde tüm personele eğitim veren profesyonel bir ekip bulunuyor. Eğitimler sadece sektöre yönelik değil. Günlük yaşam, okuma yazma gibi birçok konuda eğitim ve atölye çalışmaları var. Türkeli, kadın çalışanlarının mesai saatleri konusunda hassas davrandıklarını ve çalışanlara sağlık ve hayat güvencesi anlamında özel haklar tanıdıklarını belirtiyor.
“POZİTİF AYRIMCILIĞA İHTİYAÇ YOK”
1941’de açılan Petrol Ofisi’nin 1700’ü aşkın akaryakıt istasyonu, 1400’iin üzerinde köy pompasına yakıt tedariki yapan dokuz akaryakıt terminali, üç LPG terminali, 20 havaalanı ikmal ünitesi, bir madeni yağ fabrikası ve yaklaşık 1 milyon metreküplük depolama kapasitesi bulunuyor. Petrol Ofisi Madeni Yağlar tesisi, Türkiye’nin ve yakın coğrafyanın en gelişmiş la-boratuvarı ve test merkezini barındıran Derince’deki Petrol Ofisi Teknoloji Merkezi’niıı içinde yer alıyor. 81 il ve 660 ilçede perakende satış ağına sahip olan firma, istihdam konusunda “eşit hak-eşit şans” ilkesi ile hareket ediyor.
Petrol Ofisi İnsan Kaynakları Müdürü Nermin Mirza, istihdamdaki bu eşit yaklaşımın uzun süredir devam ettiği bilgisini veriyor. Mirza, “Geçmişte bu konuda herhangi bir şekilde negatif ayrımcılık yapılmadığı için bugün bir şeyleri telafi etmek üzere pozitif ayrımcılık da yapmıyoruz” diyor.
Petrol Ofisi’nde bordrolu ve paydaşları ile birlikte yaklaşık 550 kadın çalışıyor. Kadın çalışanların yarısı Genel Müdürlüğe bağlı, merkez ofis ve bölge müdürlüklerinde görevli. Kadın çalışan oranının yüzde 21 olduğunu belirten Mirza, istasyonların ofis ve market bölümünde görevli kadın çalışanların bulunduğunu söylüyor. Mirza, “Enerji gibi bir sektörde ve akaryakıt gibi zorlu bir iş kolundayız. Eşitlikçi yaklaşımımızla, cinsiyet ayrımcılığı yapmadan personelimize en ideal çalışma şartlarını sunuyoruz. Dolayısıyla ilgili kanun ve yönetmeliklerden kaynaklı haklar dışında, pozitif bir ayrımcılığa ihtiyacımız bulunmuyor” diyor.
MESLEĞİN CİNSİYETİ YOK
Shell&Turcas, kadın istihdamını güçlendirmek için “ShelFde Kadın Enerjisi” adlı bir proje yürütüyor. Çalışma hayatında fırsat eşitliğine destek olmak amacıyla başlatılan proje kapsamında 228 kadın istihdam edildi. Firma, projeyi Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile Çalışma, Sosyal Hizmetler ve Aile Bakanlığı himayelerinde 1ŞKUR işbirliği ile yürütüyor. Proje kapsamında kadın çalışanlar eğitimlerini tamamlayarak Türkiye’nin farklı illerinde çalışmaya başladı. Kadınlar istasyon yöneticisi, ön saha satış elemanı, market satış elemanı, vardiya amiri, temizlik görevlisi, muhasebe elemanı ve idari işler uzmanı gibi pozisyonlarda çalışıyor.
Shell Türkiye Kurumsal İletişim Direktörü Meltem Okyar Perdeci, 2023’e kadar 5 yılda 5 bin kadın istihdam edeceklerini belirtiyor. Perdeci, “Kadınların akaryakıt sektöründe meslek edinme taleplerinin artacağına ve toplumdaki olumlu etkisinin devam edeceğine inanıyoruz.
Projemizin yaygınlaşarak büyümesini ve mesleğin cinsiyeti olmadığı algısının benimsenmesini hedefliyoruz” diyor.
“CİNSİYET AYRIMI YAPMIYORUZ”
Aytemiz kendisini sadece bir eneıji istasyonu olmanın ötesine konumlandırıyor. Aytemiz Kurumsal İletişim ve Pazarlama Direktörü Özge Kansu Gökçek kadının iş hayatında daha çok görünür olmasının önemli olduğunu vurguluyor ve “Kadın elinin değdiği tüm işlerde gözle görülür farklar oluyor ve kadın o işe ayrıcalık sağlıyor. Kadınlarımızın sosyal ve ekonomik hayata kazandırılmasını önemsiyoruz.” Firma olarak seçme ve işe alma sürecinde ayrımcılık yapmadan tüm adaylara eşit davrandıklarını belirten Gökçek, işe alım süreçlerinde işe uygunluğun temel ilke olduğunu söylüyor ve cinsiyetçi bir yaklaşıma karşı olduklarının altını çiziyor. Aytemiz’de kadın çalışanlar ağırlıklı olarak Genel Müdürlük bünyesinde olmak üzere üst yönetim, yönetici, mühendislik kadrolarında ve istasyonlarda çalışıyor. Gökçek, son bir yılda kadın istihdamında önceki yıla göre yüzde 8 artış olduğunu belirtiyor. İstasyonlarda kadın çalışan sayılarını artırmak için 1ŞKUR ile çalışan firma, Anneler Günü ve Kadınlar Günü’ndc kadın çalışanlara yönelik hediye ve etkinlik programları hazırlıyor. Gökçek, “îşe alım sürecimizde nitelikleri ve tüm şartları aynı iki aday finale kaldığında, kadın olan adayımıza öncelikli olarak iş teklifi yapıyoruz” diyor.
Melek PULATKONAK / Bin Yaprak Kurucusu
“Bazı kalıpları kırmaya başladık”
Xsights Araştırma ve Danışmanlık işbirliğiyle gerçekleştirdiğimiz “Eşitlik Araştırmasının sonuçlan bize “Çalışma hayatında kadının adı var, işi zor” dedirtiyor. Araştırma sonuçlarına göre her on erkekten beşi (yüzde 51) kadınların çalışmak için eşlerinden izin alması gerektiğini düşünüyor. Aynı zamanda erkeklerin yüzde 61’i evli kadınların mesai şartlarına uymasının zor olduğunu düşünüyor. Meslekler akla gelince insanların zihninde belli bazı figürler oluşuyor ya da oluşuyordu. Fakat kadının iş hayatının her alanında çalışan ve üreten, potansiyelini hayata geçiren kimliği ile toplumda var olması bu figürlerin silinmesine neden oluyor. Cinsiyet eşitliğini zihnimizde şekillendirip kimi mesleklerin önüne kadın veya erkek gibi tanımlamalar koymayı bırakmaya başladığımızda kökten bir değişim başlamış olacak. Bunun izlerini görmeye, bazı kalıpları yıkmaya başladık. Artık iş kadınları, iş adamları değil, iş insanları konuşuluyor. Bugün gördüğümüz resim bu olsa da gelecek güzel olacak. İlkokulda okuyan öğrenciler mezun olduklarında yapacakları işlerin neredeyse yüzde 65’i henüz icat edilmedi. Oyun değişince kadın / erkek işi ayrımı da kalmayacak. Yolumuz uzun ama ben de yaparım diyen kadın sayısı arttıkça daha hızlanacağız.
EDA GEZMEK
